شهر اصفهان

سفر کردن در تمامی اوقات سال لذت بخش است و روح انسان را تازه میکند شاید قبل از رفتن به سفر این سوال پیش می آید که به کدام شهر برویم و یکی از بهترین فرصت ها برای رفتن به سفر عید نوروز است و قطعا شهر اصفهان یکی از اولویت های است.ما در این مقاله سعی داریم تا ده شهر دیدنی ایران برای سفرهای نوروزی برای شما را کاملا شرح دهیم که در پارت یک این مقاله به شهراصفهان می پردازیم.

در کشور عزیز ما ایران که از آب و هوای فوق العاده ای بهرمند است رفتن به هر شهری می تواند برای ما زیباترین خاطره یک سفر را رقم بزند.شهرهای اصفهان ،شیراز،مشهد،کرمان ،یزد و… برای رفتن وجود دارند که هرکدام برای خود زیبایی هایی دارد که قابل وصف نسیت.

اولین شهری که به ذهن ما میرسد شهر اصفهان است که یکی از ده شهر برتر دیدنی ایران است و با آن فضای سنتی ایرانی وقدمت دیرینه آن برای هر ایرانی احساس افتخار را به همراه دارد و واقعا اصفهان یعنی نصف جهان .در پارت اول این مقاله شهر اصفهان را معرفی میکنیم.

آب و هوای اصفهان

اصفهان شهری است که در آن می توانید فصول 4گانه ایران را به وضوح مشاهده نمایید و آغاز و پایان هر فصل را کاملا حس کنید. به طور کلی این شهر زیبا دارای آب و هوای خشک و معتدل است ولی به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد می توان 3 نوع آب و هوا را برای آن در نظر گرفت:

-آب و هوای بیابانی: ویژگی مناطقی که دارای این نوع آب و هوا هستند تغییرات ناگهانی درجه حرارت، وزش بادهای تند و بارش باران می باشد.

-آب و هوای نیمه مرطوب: این نوع آب و هوا در مناطق غربی و جنوب غرب اصفهان دیده می شود. در این ناحیه هرچه به سمت ارتفاعات حرکت کنید، هوا خنک تر بوده و میزان بارندگی نیز افزایش می یابد.

-آب و هوای نیمه بیابانی: مناطق دارای آب و هوای نیمه بیابانی معمولا هوایی خشک را تجربه می کنند که گاهی هم بارندگی در آن رخ می دهد.

چهار فصل اصفهان

فصل بهار:

بهار را می توان مناسب ترین فصل مسافرت به اصفهان دانست. وجود هوایی دل انگیز و آفتابی شرایط مناسبی را بای گشت و گذار در دل شهر و بازدید از فضاهای دیدنی شهر ایجاد می کند. زیبایی های بی شمار در این فصل چهره ای شاداب و پرنشاط به شهر می بخشد که هر توریستی علاقه دارد از آن فضا بازدید کند.

فصل تابستان:

با وجود هوای بسیار گرمی که در فصل تابستان شاهد آن می باشیم، اما توریست های زیادی این فصل را برای سفر به اصفهان انتخاب می کنند. در این فصل تعداد گردشگران تور اصفهان بسیار زیاد می باشد که اغلب آن ها به دلیل تعطیلی مدارس و برخی ارگان های دولتی، گرمای هوا را به جان می خَرند و راهی این شهر زیبا می شوند تا از تعطیلات خود استفاده کنند و خستگی به در نمایند. لازم به ذکر است که بگوییم به دلیل استقبال گردشگران، در این فصل هزینه سفر به اصفهان ممکن است کمی بالاتر از سایر فصل ها باشد.

فصل پاییز:

پاییز هم زمان مناسبی برای سفر به این شهر زیبا می باشد. هوایی خنک همراه با بارش های ناگهانی که به ندرت رخ می دهند، فضای دلپذیری را ایجاد می کند تا بتوانید در خیابان های شهر قدم بزنید و یا از بناهای تاریخی شهر دیدن کنید.

فصل زمستان:

در فصل زمستان سرمای هوا به اندازه ای زیاد می شود که گشت و گذار را برای توریست ها با مشکل مواجه می کنند. البته در فصل زمستان برف چندانی در اصفهان نمی بارد و اغلب بارندگی ها به صورت بارش باران می باشد. اگرچه این بارش ها ممکن است برای توریست ها چندان خوشایند نباشد ولی مردم اصفهان را بسیار خوشحال می کند. همان طور که در فصل تابستان کمی قیمت ها بالا می رود، در فصل زمستان به دلیل استقبال کمِ توریست ها، قیمت ها و مخارج مناسب تر بوده و سفر ارزان تری را می توانید در این شهر تجربه کنید.

مکانهای دیدنی اصفهان

اصفهان در میان پرجمعیت ترین شهرهای ایران (پس از تهران و مشهد) رتبه ی سوم را دارد. از لحاظ گردشگری پس از مشهد و از جنبه ی اقتصادی پس از تهران رتبه ی دوم را داراست. این شهر در دوره صفویه که دوران طلایی و اقتدار ایران به شمار می رود، پایتخت و مرکز ایران بوده است.

میدان نقش جهان:

این میدان تاریخی باشکوه در زمان شاه عباس اول در محل باغی به نام نقش جهان بنا شد. دراین میدان زیبا چهار اثر تاریخی منحصر به فرد را می توانیم مشاهده کنیم، سردر قیصریه در شمال، مسجد تاریخی امام در جنوب، مسجد شیخ لطف الله درشرق وعمارت عالی قاپودرغرب.

این میدان که در قلب اصفهان جای گرفته است، از جاذبه های دیدنی اصفهان است. دور تا دور میدان با حجره هایی احاطه شده که صنایع دستی اصفهان را به فروش می رسانند. وجود حوض آبی زیبا و آثار تاریخی ارزشمندی که در چهارگوشه ی آن خودنمایی می کنند، برجذابیت این میدان افزوده و آن را در تمام جهان به شهرت رسانده است.

سردر و بازارقیصریه:

این سردربزرگ و قوسی شکل که در ورودی اصلی بازار اصفهان قرار گرفته محل ورود به بازار قیصریه است. آثار نقش و نگارهای به جا مانده بر روی این سردر عظیم، حکایت از شکوه و جلال گذشته ی آن می کند. بازار قیصریه در دوران صفویه، بازاری پررونق و مهم بوده است، هنوز هم می توان دکان هایی با قدمت بسیار را درآن مشاهده کرد. امروزه دراین بازار صنایع دستی اصفهان به فروش می رسد.

کاخ عالی قاپو:

این شاهکار معماری، بنایی است متعلق به قرن یازدهم. عالی قاپو که به معنای درگاه بلند است، در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد. درآن زمان شاه با سفیران و بزرگان درعالی قاپو دیدارمی کرد. این بنا که 6 طبقه است و ساخت آن در چند مرحله صورت گرفته است، با دو راه پله ی مارپیچ و یک پلکان مستقیم به سایر طبقات منتهی می شود. هرطبقه ی آن دارای تزئینات مخصوص به خود است. درطبقه سوم ایوانی با یک حوض مرمری وجود دارد. طبقه ی ششم که به تالار صوت معروف است، تالاری است با گچ بری های زیبا و طوری طراحی شده که نوای موسیقی در آن طنین زیباتری پیدا می کند.

مسجد امام:

آن چه این مسجد را تا این اندازه متمایز کرده است، تنها گنبد بلند آن نیست، بلکه هنر دست و نبوغ معمارهای ایرانی است که با خلق چنین اثری، توانمندی و چیره دستی خود را آشکار کرده اند. گنبد مسجد امام با تکنیکی ساخته شده است، که اگر کسی درمرکز گنبد صحبت کند، پژواک صدا درتمام صحن شنیده می شود. گنبد و چهارمناره و دو شبستان مسجد با چهار ایوان و حیاط احاطه شده است. مسجد محرابی مرمری و زیبا دارد و سردر مسجد نیز در نهایت درایت و ظرافت ساخته  و کاشی کاری شده است. این مجموعه ی زیبا در کنارهم به میدان نقش جهان جلوه ای باشکوه و معنوی بخشیده است.

مسجد شیخ لطف الله:

این شاهکار هنر و معماری درضلع شرقی میدان نقش جهان قرار گرفته است، با گنبد مدور و بی مناره ای که نقش و نگارایرانی بر روی آن هنرنمایی می کند، گردشگران را مجذوب و مبهوت می کند. این مسجد زیبا ویژگی منحصربفردی دارد که آن را از مساجد دیگر متمایز کرده است و آن نداشتن مناره است، مسجد شیخ لطف الله شبستان یا صحن ورودی هم ندارد و به جای آن رواق کاشی کاری شده و زیبایی دارد که زینت بخش میدان نقش جهان است. طرح و رنگ و نقش و نورپردازی این مسجد آن قدر بی نظیر و خیال انگیز است که چشم از دیدن آن سیر نمی شود، بی شک این اثرمعماری شاهکاری است باشکوه و بی همتا که هربیننده ای را تحت تاثیر قرار می دهد

کاخ چهلستون:

کاخ و باغ چهلستون یکی ازمعروفترین آثار تاریخی اصفهان است، معماری این کاخ سلطنتی ترکیبی از معماری اصیل ایرانی و فرنگی است، درمقابل این کاخ زیبا استخری وجود دارد و انعکاس تصویر کاخ و ستون های آن در آب باعث شده، آن را چهل ستون بنامند. باغ چهستون یکی ازمجموعه باغ های نقش جهان دوره ی صفوی است. کاخ و باغ چهلستون محل برگزاری جشن ها و پذیرایی ازمهمانان بوده و دیوارهای تالارهای آن مملو از نقاشی های سبک مینیاتور می باشد. تصاویر جنگ چالدران و جنگ کرنال در تالار آیینه، جلوه ی خاصی به این تالار بخشیده است. دراین کاخ موزه ای وجود دارد، که اشیا، کتب و دست نوشته های اصفهان قدیم درآن حفظ و نگهداری می شود.

عمارت هشت بهشت:

هشت بهشت عمارتی است بسیار دلنشین و زیبا، که در میان باغی از باغ های نقش جهان ساخته شده است، امروزه این باغ به پارک زیبایی تبدیل شده وعمارتی که روزگاری زیباترین کاخ عالم نام داشت، همچنان در میان این پارک جلوه گری می کند. عمارت هشت بهشت طرحی هشت پهلو دارد، نماد عدد هشت در تعداد اتاق ها، آجرهای کف وحوض مرکز بنا دیده می شود، این کاخ دو طبقه دارد ودیوارهای آن پوشیده از گچ بری ها و نقاشی ها و گل های رنگارنگ است، سقف آن پوشیده از مقرنس های گچی خوش آب و رنگ است، ایوان، رواق ها، اتاق ها وپنجره های این عمارت همه در نهایت زیبایی و هماهنگی طراحی و ساخته شده اند. دیدن این بنای روح بخش قلب و روح انسان را مملو از آرامش و لذت می کند، و هنر و معماری بی نظیر ایرانی را برای گردشگران مشتاق متجلی می کند.

سی و سه پل:

یکی از نمادهای معروف شهر اصفهان سی و سه پل است، این پل که به پل الله وردیخان و پل جلفا نیز معروف است، در گذشته محل برگزاری جشن ها بوده و امروزه تفرجگاه مردم اصفهان و گردشگران است. این پل قدیمی، که سراسر آن پوشیده از رواق های طاقی شکل و قوسی است، روزگاری زینت بخش زاینده رود پرآب و خروشان بوده است. سی و سه پل همیشه زیباست، درهنگام غروب سی سه پل افسانه ای با نورپردازی زیبایش دل ها را به شور و هیجان درمی آورد ودلتنگی و خستگی را از دل ها بیرون می کند

منارجنبان:

همان طور که از نامش پیداست، مناره ای متحرک و در طول تاریخ این جنبش عجیب سیل گردشگران کنجکاو و مشتاق را به سوی خود کشانده است. بنای منارجنبان بنایی است، ساده و خشتی و درعین حال شگفت انگیز و رازآلود. این بنا دارای یک ایوان به سبک دوره ی مغول و دومناره است که برروی مقبره ی یکی از عرفای قرن هفتم به نام عموعبدالله کارلادانی ساخته شده است. آن چه باعث شهرت این بنا شده این است که با تکان دادن یکی از مناره ها، مناره ی دیگر هم به حرکت درمی آید. با پلکانی مارپیچ می توان به بام و مناره ها دسترسی پیدا کرد، درداخل هرمناره هم17 پله وجود دارد که به بالای مناره منتهی می شود.

کلیسای وانک:

این کلیسا از مهم ترین جاذبه های شهر اصفهان محسوب می شود. نام اصلی آن وانک آمنا پرکیچ است و درزمان شاه عباس دوم ساخته شده است. این کلیسای تاریخی عبادتگاه ارمنیان است و درمحله ی جلفا قرارگرفته است. این کلیسا دارای دو گنبد است. این گنبدها به تقلید از سبک معماری ایرانی به شکل مدور ساخته شده اند. سقف ها و دیوارهای عبادتگاه کلیسای وانک با نقاشی های بسیار زیبایی پوشیده شده است، این نقاشی ها همه روایت ها و تصاویری از انجیل هستند و در میان آن ها می توان به تصاویری از تولد عیسی و بهشت و جهنم اشاره کرد. دراین کلیسا موزه و کتابخانه ای وجود دارد که ارزش تاریخی دارند. در موزه ی این کلیسا اشیا و کتاب های قدیمی مانند: نسخه های خطی وتابلوها، سازها، زیورآلات، منسوجات و…نگهداری می شوند.

آتشکده:

آتشگاه اثری است باستانی وکهن که برفرازکوهی به این نام قراردارد. این آتشکده متعلق به دوران ساسانی است، درگذشته آتشکده ها محل انجام مراسم مذهبی و حفظ و نگهداری آتش مقدس بوده است. درباره ی تاریخ دقیق احداث این آتشگاه، اطلاع دقیقی در دسترس نیست، اما تاریخ شناسان دریافته اند که این بنا درطول تاریخ دارای کاربرد بوده است. بنای آتشگاه استوانه ای شکل و خشتی است. این آتشگاه در محلی واقع شده که کاملا مشرف به اطراف است .هفت پنجره ی بزرگ و یک در ورودی دارد و در طراحی آن به این نکته توجه شده، که آتش مقدسی که درآن افروخته می شود، از بیرون قابل رویت باشد.

باغ پرندگان:

این باغ دلپذیر و وسیع درمحله ی ناژوان و در ساحل زاینده رود قرارگرفته است و طراحی آن برای پرندگان مناسب و برای بازدید کندگان جالب و جذاب است. در این باغ بیش از 130 گونه پرنده ی گوناگون یافت می شود. این باغ با توجه به نیازهای زیست محیطی پرندگان طراحی و ساخته شده است. برکه، صخره، قفس های شیشه ای و آهنی فضاهایی هستند که برای پرندگان مختلف بر اساس سبک و اقلیم زندگی آن ها ساخته شده اند، مثلا برکه برای پرندگانی مثل اردک و قو و صخره برای پرندگانی مثل تیهو و کبک مناسب است. همچنین فضای سبزی در این جنگل ایجاد شده تا پرندگان درآن آزادانه حرکت می کنند. پرندگان شکاری مانند عقاب، شاهین و کرکس نیز در قفس های آهنین نگهداری می شوند

تونل آکواریم اصفهان:

بازدید از تونل اکواریم دراین شهر تاریخی و باستانی می تواند تجربه ی هیجان انگیزی را به همراه داشته باشد. این تونل آکواریم اولین تونل آبی ایران است و درآن می توان آبزیان گوناگونی را که ازپنج قاره به این محل آورده شده اند مشاهده کرد. با ورود به این تونل آبی می توان به اعماق اقیانوس ها سفر کرد، انواع و اقسام ماهی ها، کوسه ها، اسب آبی، خرچنگ، خروس ماهی، پیرانا، هشت پا و ماهی های رنگارنگی که درآب شیرین و آب شورزندگی می کنند، دراین آکواریم موجودند.

بعد از معرفی مکانهای دیدنی اصفهان غذاهای مخصوص این شهر مطرح می شوند.غذاهایی که طعم آن بینظیر است.

غذاهای شهر اصفهان

غذاهای اصفهانی در بیشتر موارد به دو بخش تقسیم می شوند. یا آبگوشت مانند هستند و نان را در آن ها ترید (تلیت) می کنند یا حلیمی شکل اند و ترکیب جذابی از گوشت دنده یا گردن با حبوبات هستند که با هم کوبیده می شوند و در بیشتر مواقع با نان و سبزی خوردن تازه سرو می شوند. در این میان تعداد معدودی آش هم در شهر اصفهان طبخ می شود که باز هم نقش گوشت در آن ها بسیار پر رنگ است. از غذاها که بگذریم به معروف ترین دسر شهر یعنی خورشت ماست می رسیم که ماده اولیه آن ماست و گوشت تازه گوسفندیست. در کل می توان گفت اساس آشپزی در شهر اصفهان گوشت است، چرا که به خاطر اقلیم مناسب، دام ها در شرایط خوبی رشد می کنند و گوشت های لذیذی دارند و کباب گلپایگانی سند محکمی برای این حرف است

غذاهای اصفهان

بی شک اگر به اصفهان سفر مرده باشید و یا حتی خیر اسم بریونی به گوش شما رسیده است. این غذا یکی از اصلی ترین غذاهای شهر اصفهان است.این غذا ظاهری شبیه به همبرگر دارد و از ترکیب گوشت گردن گوسفند، جگر سفید گوسفند، ادویه اصفهانی، پیاز، نمک، دارچین و فلفل و زردچوبه تهیه می شود. در اصفهان برای پخت بریانی تابه های مخصوص با اندازه های مشخص وجود دارد اما می توان آن را در تابه های معمولی هم درست کرد.از دیگر غذاهای اصفهان میتوان به کال جوش،حلیم بادمجان اصفهانی،قیمه ریزه نخود چی، یخنی لوبیا یا گوشت لوبیا،نخودآب،پلو ماش و قمری،کوفته شویدباقالی،یخمه ماش،کباب مشتی یا کباب زردک اصفهان،شله بریون زیره اصفهانی،به پلو اصفهانی میتوان نام برد که بریونی و حلیم بادمجان و کله جوش بهترین آنهاست.

از آشهای اصفهان نیز می تواان به آش اوماج،آش شوربای سبزی،آش سماق،حلیم شیر،اوماج چغندر اشاره کرد.

از خوراکی های پر طرفدار اصفهان به دسر خورشت ماست و دوغ و گوشت فیل این شهر اشاره کرد.

هتل های معروف این شهر هتل عباسی،هتل آسمان،هتل پارسیان کوثر،هتل پیروزی و هتل آوین اشاره کرد.

سوغات اصفهان ، گز اصفهان

معروف ترین سوغات اصفهان بدون شک گز است. قدمت این سوغاتی به ۴۵۰ سال قبل بر می گردد و ریشه در زمان صفویان دارد. گز واقعا معلوم نیست در کدام دسته از سوغاتی ها قرار می گیرد. به اندازه ی شیرینی شیرین نیست که بتوان آن را در این دسته اورد از طرف دیگر در زمره کیک ها و آجیل ها هم قرار نمی گیرد. هیچ مانندی هم مثل آن در ایران وجود ندارد و تنها منحصر به اصفهان است. قبل ها برای تهیه این سوغاتی از شهد و عصار هی درختچه ای به اسم انگبین استفاده می کردند. ولی اکنون گز از، گلاب، شکر، سفیده تخم مرغ، انواع مغزها و خلال بیدمشک تهیه می شود. شیر خشت عسل و انگبین علفی نیز بسته به مرغوبیت در گز استفاده می شود.

گز اصفهان از سوغات اصفهان است که هیچ وقت خریدش فراموش نمی‌شود

حالا که صحبت از گز اصفهان به میان است باید به شما بگوییم که شما وقتی می خواهید گز بخرید با انواع مختلفی از گز رو به رو هستید که در ادامه به طور کوتاه آنها را به شما معرفی می کنیم.

• گز لقمه ای: گز لقمه ای از رایج ترین نوع گز در اصفهان است. اندازه این گزها نسبت به دیگر گزها کوچک تر است.
• گز آردی: گز آردی یا گز دردسر یکی از انواع عجیب گز است. این گز به واسطه حضور آرد روی آن، آنقدر ها شیرین نیست. دلیل اینکه آرد روی گز می ریزند به خاطر افزایش ماندگاری گز است. خوردن گز آردی دردسرهای خود را دارد علاوه بر احتمال آردی شدن این گز نسبت به سایر گزها سفت تر بوده و راحت خورده نمی شود.
• گز سکه ای و برشی: گز سکه ای و برشی دونع گز اند که در بازار کمتر می توانید آنها را ببینید. این نوع گز بسیار شبیه آردی اند ولی اندازه آنها کوچکتر است و در خر دوی آنها مغز بسیار زیاد است.
• 
• 

پولکی بعد از گز مشهورترین سوغات اصفهان است. خوشبختانه پولکی مثل گز ساختار پیچیده ای ندارد و در دسته آب نبات ها قرار می گیرد. اندازه پولکی همانند سکه های رایج است ولی نازک تر از سکه است. پولکی در طعم های مختلفی چون، زعفرانی، لیمو عمانی، پسته ای، عسلی و حتی کاکائوی و نعنایی نیز عرضه می شود. اینکه کدام طعم را برای سوغاتی بردن از اصفهان انتخاب می کنید دست شماست. عموما بسته هایی که برای فروش پولکی هستند هر کدام چند طعم در خود را دارند. نکته ای که در مورد پولکی باید بدانید این است مردم اصفهان خود از مصرف کنندگان درجه یک پولک هستند.

 دیگر سوغاتی های خوردنی اصفهان چون برشتوک، نان برنجی و امثال هم آنچنان در بازار ها یافت نمی شود و شاید بتوانید کارگاه های کوچکی را پیدا کنید که مقداری برای عرضه داشته باشند. بدون شک پولک و گز دو سوغاتی برجسته اصفهان هستند که آنها را در اینجا به شما معرفی کردیم. در ادامه به بخش سوغاتی های صنایع دستی اصفهان می پردازیم که با اینکه به اندازه سوغاتی های خوردنی اصفهان شیرین نیستند ولی قطعا زیباتر و هیجان انگیز تر.

صنایع دستی اصفهان : 

میناکاری

میناکاری بر روی فلزاتی چون نقره ، طلا و مس قابل انجام است

مینا کاری هنری بسیار اصیل با سابقه طولانی که از هنرهای سنتی و صنایع دستی اصفهان به شمار می آید. میناکاری بر روی فلزاتی چون نقره ، طلا و مس قابل انجام بوده که امروزه بیشتر بر روی مس انجام می گیرد. گام اول در تولید ظروف مینا ساخت ظرف مورد نظر است معمولا مسگران چیره دست به روشهایی همچون خم کاری و چکش کاری ظروفی چون بشقاب ، کاسه ،گلدان ، کوزه ، تنگ و … را ساخته و پس از تمیزکاری با اسید سولفوریک رقیق آنرا آماده لعاب کاری می کنند.

در گام بعدی برای آماده سازی ظروف مینا جهت نقاشی باید لعاب کاری شوند که بدین منظور بایستی رنگ لعاب آماده شده ۳ یا ۴ مرتبه به ظروف پاشیده شود و پس از هر بار پاشش رنگ ظروف در کوره قرار گیرد تا با دمای ۷۵۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد پخته شود.

در این مرحله استاد میناکار ظروف لعاب شده را با رنگهای مخصوص مینا کاری و قلم موهای ظریف خود نقاشی میکند و طرح های مختلفی روی ظروف کار میشود و پس از اتمام نقاشی و میناکاری روی ظروف آنها را مجددا داخل کوره قرار میدهند تا در دمای ۶۰۰ درجه رنگها پخته شده و کار به اتمام برسد.

خاتم‌کاری 

یکی دیگر از صنایع دستی اصفهان خاتم کاری است. قدمت این هنر هم به دوران صفوی بر می گردد، در آن زمان کاخ ها، میز و صندلی ها، رحل قران ها خاتم کاری شده بودند. هنر آراستن سطح شی ها را بوسیله مثلث های کوچک، در طرح های مختلف را خاتم سازی می گویند. این مثلث ها از جنس عاج، استخوان، مفتول برنج، چوب و بعضی اوقات طلا هستند. خاتم اصفهان گاهی با نقره یا مینا کاری همراه می شود.

هنر منبت کاری اصفهان

واژه منبت به معنای کنده کاری خاص روی چوب است که سابقه ای دیرینه دارد، شاید بتوان آغاز تاریخ منبت کاری را از زمانی دانست که انسان نخستین بار، با ابزاری برنده چوبی را تراشیده است. در حال حاضر هم هنر منبت کاری همچنان رواج دارد و در گوشه و کنار ایران هنرمندان بسیاری بدان مشغولند اما متأسفانه رفته رفته استفاده از نقوش اصیل که شامل طرحهای اسلیمی و ختایی یا گل و بوته است رو به فراموشی می رود و طرحهای خارجی جای آنها را می گیرد.

در نوعی از این هنر بجای آنکه زمینه چوب را کنده کاری کنند و نقش مورد نظر را برجسته سازند چوبهای مختلف را با رنگهای گوناگون طبیعی آن بریده پهلوی هم قرارمی دهند. این کار شباهت زیادی به هنر موزائیک دارد. در این گونه جدید از چوبهای شمشاد برای رنگ زرد و عناب برای رنگ قرمز استفاده می کنند.

زمینه کار بیشتر از چوب گردو و یا ریشه درختان جنگلی است که خود دارای نقوش زیبایی هستند. مهمترین ماده ای که روی آن منبت کاری می کنند چوب است. این چوب باید محکم و بدون گره باشد.

هنر قالی بافی اصفهان

یکی از صنایع دستی اصفهان قالی بافی است. اصفهان در زمان صفویه یکی از مراکز عمده قالیبافی بود. در این شهر تعداد زیادی کارگاه وجود داشت که در آن قالیهای زر بفت بافته می شد. اصفهان در فتنه افغان آسیب فراوان دید و تعداد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران خود را از دست داد ولی پس از چندی توانست رونق اولیه خود را به دست آورد. در زمان قاجاریه قالی بافی اصفهان دوباره احیاء شد. تعداد رنگهای انتخاب شده در قالیهای اصفهان بسیار محدود است. گره قالیهای اصفهان فارسی بوده و جفتی آن نیز کم نیست. رنگهای طبیعی بسیار کم مصرف می شود و بیشتر در قالیهای خوب از رنگهای شیمیایی دندانه ای استفاده می شود. در روستاهای اطراف اصفهان نیز کم و بیش دارهای قالی وجود دارد. روی این دارها قالی و قالیچه ها طرح شاه عباسی و سایر طرحهای اصفهان بافته می شود

هنر گچبری اصفهان

هنر گچ‌بری یکی از هنرهای وابسته به معماری است که در هر منطقه و هر دوره زمانی، شکل و شیوه مخصوص به خود را داشته‌است. همان‌طور که از نام این هنر پیداست، مصالح اصلی بکار رفته در این هنر گچ می‌باشد. در ایران نیز گچ‌بری در دوره‌های مختلف تاریخی همراه با تفاوت‌هایی بوده‌است. گچ به دلیل داشتن خاصیت شکل‌پذیری، چسبندگی، رنگ مطلوب، کاربرد آسان، فراوانی و ارزانی کاربرد زیادی در هنرهای تزئینی دارد.

هنر ملیله سازی اصفهان

یکی از رشته های صنایع دستی اصفهان که از ارزش هنری زیادی برخوردار است و تولید محصولات آن نیاز به ظرافت و دقت فوق العاده دارد ملیله سازی است و فرآورده های تولیدی صنعتگران این رشته نمایانگر ذوق سرشار آنان است. هنر ملیله کاری امروزی، محصول کار با نقره و مس است که به صورت محصول­های باریک در آمده است و با صرف وقت و دقت فوق العاده و مهارت و هنرمندی ملیله کار، با بهره گیری از نگاره­های سنتی و طرح­های اسلیمی به هم پیوند و ارتباط یافته است. شمش‌های نقره را با چکش یا دستگاه نورد به شکل مفتول‌های چهارپهلو، باریک می‌کنند و ابتدا نقش‌های کوچک را می‌سازند؛ سپس آنها را در کنار هم در یک قالب قرار داده و با نقره‌ای با عیار پایین‌تر لحیم می‌کنند.

هنر قلم کارسازی اصفهان

قلمکارسازی یکی از صنایع دستی پر سابقه ای است که قرنها در اوج شهرت بود و از دوره مغولها در ایران مرسوم شده است. در دوره مذکور به منظور جلب نظر خوانین مغول ایرانیان نیز دست به ابتکاراتی زدند که از جمله ابداع نقاشی روی پارچه یا پارچه های قلمکار بود، سپس این صنعت در زمان صفویه گسترش بیشتری پیدا کرد. به هر صورت عمر پرشکوه این صنعت در زمان صفویه بود و در اواسط عصر قاجاریه بتدریج از رونق آن کاسته شد.

در زمان سلطنت شاه عباس کبیر این صنعت رونق بسزایی یافت و بیشتر لباسهای مردانه و زنانه از پارچه های قلمکار تهیه می شد و این پارچه ها در این زمان شهرت فراوان داشته و مورد توجه درباریان بود و از اینرو بیشتر لباس آنان از ” قلمکارزر” یا ” اکلیلی” تهیه می شد.

هنر فیروزه کوبی اصفهان

فیروزه کوبی هنری است که در آن فیروزه روی سطح ظرف یا زیور آلات قرار داده می‌شود. قطعه مورد نظر می‌تواند از جنس مس، برنج، نقره، ورشویی یا برنز باشد. در فیروزه کوبی قطعه‌های کوچک سنگ فیروزه به حالت موزاییکی بر روی سطح چسبانده می شود.

و بعد بین قطعه‌های فیروزه نوعی لاک تیره‌رنگ قرار می‌گیرد.

فیروزه کوبی سه مرحله دارد:

زرگری

فیروزه کوبی

پرداخت گری

هنر نگارگری اصفهان

یکی دیگر از صنایع دستی اصفهان نگارگری است. نگارگری در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است. در زمان شاه عباس دوم که اصفهان پایتخت و مرکز هنر ایران شد، نگارگری هم در این شهر تکامل یافت. معمولاً برای نگارگری از چوب، عاج، فیبر و استخوان استفاده می شود و هر کارگاه راساً اقدام به تولید می کند و معمولاً برای دور قاب عکس و جعبه از خاتم و مینا استفاده می شود. ضمن آن که باید گفت عده ای از هنرمندان اصفهانی نیز در زمینه طراحی فرش، تذهیب و تشعیر هم فعالیت دارند.

هنر سوزن دوزی اصفهان

سوزندوزی از صنایع دستی اصفهان است که تولیدش در انحصار زنان و دختران خانه دار است. در حال حاضر از این هنر علاوه بر کلاه برای تهیه زیر لیوانی، کمربند، کفش، جلیقه استفاده به عمل می آید. طرحهای سوزندوزان عموماً ذهنی و ملهم از برداشتها و بینشهای مشخص هنرمندان از محیط طبیعت است و بیشتر شامل گل بوته های تمثیلی می شود.

هنر کاشی سازی اصفهان

کاشی سازی یکی از اصلی ترین صنایع دستی اصفهان است. در این فرآورده ها ویژگی طرحها و نقشهای قدیمی به خوبی حفظ شده است و حتی امروز هم خواستاران بسیاری دارد. از دیگر هنرهایی که با استفاده از کاشی در این استان انجام می گیرد کاشی معرق می باشد که عبارت از بریدن و خرد کردن کاشی و در کنار هم قرار دادن آنهاست.

از آنجا که نقشهایی که روی کاشی ها پیاده می شود تا حدی پیچیده است کاشی سازها نمی توانند آنها را به صورت ذهنی ترسیم کنند، از این رو صنعتگران طرحهای مورد نظر را به طراحان سفارش می دهند. پس از اینکه طرح مورد نظر تهیه شد صنعتگران آنرا روی کاشی پیاده می کنند. برای این منظور طرح مورد نظر را روی کاشی ساده که قبلاً آماده شده قرار می دهند و سپس روی خطوط طرح، سوزن فرو می کنند و به این ترتیب خطوط نقشه در جای سوزن باقی می ماند که با ریختن گرد زغال روی منفذهای ایجاد شده، شکل و طرح مورد نظر برروی کاشی انتقال داده می شود. پس از آن خطوط را بر حسب ذوق و سلیقه رنگ آمیزی کرده و جهت پخت به داخل کوره می گذارند. از این به بعد محصول آماده عرضه به بازار خواهد بود.

قلم زنی اصفهان

قلمزنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا ، نقره ، برنج، و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش بر روی اجسام فلزی. این هنر سوابق ممتد و طولانی دارد و بیانگر فرهنگ و تمدن قوم ایرانی است. امروزه برای قلمزنی نخست داخل یا زیر ظرف یا سینی مورد نظر را از محلول قیر و گچ پر می کنند تا سرو صدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش مورد نظر را روی ظرف رسم کرده و با قلم مناسب می کوبند. پس از ایجاد نقش ها، قیر را جدا کرده روی شیارها گرده زغال ریخته و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می پوشانند .

هنر نقره سازی اصفهان

نقره سازی از جمله صنایع دستی رایج در شهر اصفهان است کارگاههایی که در آنها کار نقره سازی انجام می شود کارهای دیگر از جمله قلمزنی روی نقره محصولات مسی و برنجی انجام می دهند. انواع فرآوده های تولیدی نقره سازان عبارتست از: سرویس چایخوری، گلدان، شمعدان وسرویسهای چند پارچه.

هنر مشبک

هنر مشبک قدمتی دیرینه دارد. از زمانی که انسانهای اولیه از غارنشینی به صحرا نشینی روی آوردند و از سنگ برای خود چهار دیواری ساختند، برای روشنایی داخل کلبه پنجره ای از پوست حیوان، چوب، برگ یا سنگی که سوراخ سوراخ شده بود، تعبیه کردند. بدین ترتیب ضمن جلوگیری از ورود سرما تا حدی روشنایی کلبه را تامین کردند. کم کم این سوراخ ها به اشکال هنری تبدیل شد. امروزه آثار مشبک را بر درها،‌منابر،‌امام زاده ها، مساجد، ظروف فلزی و سفال، که هنرمند به مهارت خاصی آن را مشبک کرده، فلز (آلومینیوم، مس، طلا، نقره)، چوب‌(انواع تخته سه لایی)، استخوان حیوانات (عاج، استخوان شتر،‌استخوان اسب)، چرم، سنگ پلاستیک، یونولیت، فرمیکا، نئوپان و… می توان مشاهده کرد.

اصفهان انقدر زیبایی و جاذبه ی فرهنگی دارد که قطعا می توان آن را جز ده شهر برتر ایران نام برد و سالانه از سراسر دنیا افراد زیادی را پذیراست و به راستی مهد علم وفرهنگ و هنر است.