شهر یزد

شهر یزد یکی از کلانشهرهای ایران و مرکز استان و شهرستان یزد در مرکز ایران قرار گرفته است. یزد در سال ۱۳۹۵هجری شمسی ۶۵۶،۴۷۴ نفر جمعیت دارد . این شهر۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد . یزد اولین شهر جهانی ایران است ، این شهر درسال ۱۳۹۶ جهانی شد. همچنین شهر یزد یکی از قطبهای پزشکی ایران به شمار می آید. شهر یزد شهذت جهانی دارد وبزرگترین و پرجمعیت ترین شهر کویر نشین ایران است ،این شهر مردمانی دارد بسیار خونگرم و با لهجه ای شیرین که بسیار بسیار مهمان نواز هستند.

شهریزد یکی از شهرهای صنعتی ایران است . حدود ۶۰ درصد جمعیت استان در این کلانشهر ساکن هستند .شهر یزد از سال ۱۳۹۵ به بعد توسعه زیادی پیدا کرد . شهر یزد در دوره حکومت اتابکان یزد پایتخت این حکومت شد و موجب پیشرفت زیادی شد . شاه اسماعیل صفوی در زمانی که یزد را تصرف کرد به دلیل افراط و تعصب مذهبی او جمعیت زیادی از مردم یزد را از بین برد و حتی مورخان میگویند اگر شاه اسماعیل این کار را نمیکرد الان شهر یزد دو برابر جمعیت داشت ، یعنی حدود ۱،۲۰۰،۰۰۰ نفر جمعیت .

شهریزد در بین رشته‌های شیرکوه در دشتی گسترده به نام دشت یزد ـ اردکان قرار گرفته‌است. به قسمی که نخستین صندوق امانات جهان در ۱۷۰۰ سال پیش در حوضه تمدن این شهر بنا نهاده شده‌است.

 آب و هوای شهر یزد

شهر یزد یکی از گرم‌ترین شهرهای ایران در تابستان است و تابستان‌های بلندی دارد که معمولا از اوایل خرداد تا اوایل مهر ادامه دارد. متوسط دمای هوای یزد در این ماه ها از ۲۹ تا ۳۰ درجه متفاوت است و در بیشترین حالت خود به دمای نزدیک ۴۰ درجه هم می‌رسد. گرم‌ترین زمان یزد از اوایل تیر تا اوایل مرداد بوده و متوسط دمای یزد در این ماه‌ها تقریبا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است.

بهترین زمان سفر به یزد از نظر آب و هوا، از اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت است که هوایی کاملا معتدل دارد و میانگین دما تقریبا ۱۶ درجه سانتی‌گراد است. در این ماه‌ها دمای هوا از ۲۵ درجه سانتی‌گراد بیشتر نمی‌شود؛ البته اگر اصلا نمی‌توانید گرمای یزد را تحمل کنید، می‌توانید از آبان تا اسفند به این شهر سفر کنید. در این ماه‌ها دمای هوای تقریبا از ۱۹ درجه بیشتر نمی‌شود.

همانطور که می‌‌دانید یکی از جاذبه‌های شهر یزد، کویرنوردی است؛ بهتر است برای اینکه بیشترین لذت را از کویرهای اطراف یزد ببرید. در پاییز به این شهر سفر کنید؛  زیرا تابستان‌های کویر غیر قابل تحمل بوده و زمستان‌های بسیار سردی دارد.

معمولا یزد در ایام نوروز یکی از شهرهای پرگردشگر ایران است؛ اما معمولا قیمت مراکز اقامتی به میزان محسوسی افزایش پیدا می‌کند و ظرفیت بیشتر این مراکز کاملا تکمیل می‌شود.

خلوت‌ترین ایام سفر به یزد هم مسلما تابستان است. در سه ماه تابستان اهالی خود یزد هم سعی می‌کنند برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای این شهر به مناطق خنک‌تر پناه ببرند.

کویر شهر یزد

چند سالی‌ست که بازار تور کویر داغ شده و مقصد بسیاری از این تورها، کویر یزد است، کویری که چند سالی‌ست خیلی‌ها به عشق پهنه‌های بیابانی وسیع و آسمان پرستاره‌اش، راهی‌اش می‌شوند.

در یزد و اطرافش چند کویر وجود دارد:

کویر کاراکال

یکی از جاهایی که توریست‌ها می‌روند و کمپ کویری هم دارد، کویر کاراکال است. کویر کاراکال، حوالی شهر بافق، در روستای صادق‌آباد قرار گرفته. از تهران تا بافق حدود ۸ ساعت راه است و از بافق هم ۱۵ کیلومتر دیگر باید رانندگی کنیم تا به روستای صادق‌آباد برسیم. تمام مسیر پیش رویمان هم آسفالت است.

اینجا از قدیم زیستگاه یکی از گونه‌های گربه‌سانان به‌اسم کاراکال بوده که به او سیاهگوش بیابان هم می‌گویند.

نمی‌شود تا کویر رفت و شترسواری نکرد. شترسواری، یکی از تجربه‌هایی‌ست که همه جا امکانش وجود ندارد و بیشتر مختص کویر است.

در کاراکال، هم امکان شترسواری هست و هم سافاری و موتورسواری. اگر به کمپ برزگری برویم، علاوه بر این‌ها، موسیقی زنده و سرسره آبی هم وجود دارد. در کویر کارکال، نخلستانی هست که گردشگران برای پیاده‌روی و عکاسی به آن‌جا می‌روند.

کویر ریگ زرین یا مغستان

اینجا نزدیک شهر اردکان، در روستای ساغند قرار گرفته و به آن کویر مغستان هم می‌گویند. باید از تهران به اردکان برویم و جاده‌ طبس را دنبال کنیم تا به روستای ساغند برسیم. ۲ کیلومتر بعد از ساغند، تابلوی راهنمای روستای مغستان را می‌بینیم. از اینجا به بعد را در جاده خاکی باید رانندگی ‌کنیم و همان کوه‌هایی که از دور می‌بینیم، ریگزار زرین هستند. از تهران تا ساغند حدود ۷ و نیم ساعت با ماشین راه است.

یکی از صحنه‌های جذاب کویر ریگ‌ زرین، ریگزارهای بلندش است و از دور که نگاه کنیم، این ریگزارها، تپه‌های پراکنده‌ای به‌نظر می‌رسند.

کویر ریگ زرین، امکانات کمپینگ هم دارد. کمپی کویری در این ناحیه هست که می‌توانیم از امکاناتی مثل موتور چهارچرخ هم در آن استفاده کنیم.

کویر عقدا

سیاه کوه که به آن کویر عقدا و کویر اردکان هم گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین بخش‌های کویر یزد است. از تهران تا اردکان ۶ ساعت راه است و کویر سیاه کوه در ۳۰ کیلومتری شمال اردکان قرار گرفته.

از اردکان باید وارد جاده خاکی احمدآباد بشویم. این جاده از کنار راه‌آهن می‌گذرد و ما را به کویر سیاه‌ کوه می‌رساند.

یکی از ویژگی‌های سیاه کوه این است که روز، گرم‌‌مان می‌شود، شب‌ها سرد.

کویر هفت‌ سنگ

از یزد تا کویر هفت سنگ ۱۲ کیلومتر راه است، یعنی حدود نیم ساعت. کافی‌ست به دروازه قرآن برویم و وارد بلوار نصر بشویم. بیشتر مسیر این بلوار خاکی‌ست. چند کمپ هم در این کویر هست که می‌توانیم با پرداخت ورودی به آنها برویم و از امکاناتشان استفاده کنیم.

این کمپ‌ها تخت و آلاچیق رایگان و سرگرمی‌هایی مثل زیپ لاین، سافاری و پاراگلایدر هم دارند که هزینه هرکدام جدا حساب می‌شود. البته اگر بخواهیم از سکوت کویر یزد لذت ببریم، نیازی به ماندن طولانی در کمپ نداریم.

کویر درانجیر یا کویر بافق

در کویر یزد بیابان‌های زیادی وجود دارد. یکی دیگر از آنها را در ۱۰ کیلومتری شمال بافق پیدا می‌کنیم. کویر بافق یا درانجیر ۷۵ کیلومتر وسعت دارد و جان می‌دهد برای پیاده‌روی روی شن‌ها.

مجموعه های دیدنی شهر یزد

مجموعه‌ی امیرچخماق

نماد معماری شهر یزد، میدان امیرچخماق، در قلب شهر واقع شده است. ساختمان سه‌طبقه‌‌‌ی حول میدان با نمای چشمگیر و درخشندگی ایوان‌های زیبایش پس از غروب خورشید، جلوه‌گری می‌کند.مجموعه امیرچقماق یزد شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آب‌انبار که قدمت‌شان به دوره تیموریان می‌رسد. تکیه امیر چقماق در سال ۱۳۳۰ و مسجد امیر چقماق در سال ۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند. میدان امیرچقماق، یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری در شهر یزد محسوب می‌شود.

سابقه‌ی این بنا که یکی از بزرگ‌ترین حسینیه‌های کشور و از جاهای دیدنی یزد است، به قرن ۱۵ میلادی برمی‌گردد؛ هرچند طی سال‌ها، چندین بار بازسازی شده است. اطراف میدان چندین بستنی‌فروشی معتبر از شما پذیرایی می‌کنند.

 زورخانه‌ی صاحب‌الزمان

این بنای تاریخی پرطرفدار در شمال میدان امیرچخماق قرار دارد. در این زورخانه نه‌تنها می‌توانید حرکات ورزشکاران را تماشا کنید، بلکه می‌توانید از سقاخانه‌ی طبقه‌ی زیرین که متعلق به قرن ۱۵ است دیدن کنید و تأثیر بادگیرهای یزد را در خنک‌کردن فضا از نزدیک لمس کنید.

آتشکده های شهر یزد

آتشکده‌های زرتشتیان محل‌های زیارتی مذهب زرتشتی هستند. در نقاط مختلف ایران زمین آتشکده‌ها دیده می‌شوند. اما شاید بتوان گفت بیشترین تعداد آتشکده‌ها در شهر یزد وجود دارد.

 آتشکده‌ی زرتشتیان شهر یزد

آتشکده یزد محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی در شهر یزد و نیایشگاه زرتشتیان ساکن در این شهر است.

یزد مرکز آیین زرتشت برای زرتشتیان ایران و جایگاه چندین بنا و مکان تاریخی زرتشتی است. آتشکده که مهم‌ترینِ این عمارت‌ها و ازجمله جاهای دیدنی یزد است، جایگاه آتشی است که بنا بر روایت‌ها از قرن پنجم پیش از میلاد شعله‌ور است.

استان یزد یکی از مهم ترین استان های کویری ایران است که صنایع دستی آن را :
سرامیک و سفال ، کاشی سازی ، زرگری ، زیلوبافی ، شعربافی ، ترمه بافی ، فرش بافی ، شمد ، دستمال ، مخمل ، دارایی ، چادرشب بافی ، قناویز ، دندانی ، گیوه بافی ، حصیر بافی ، خورجین بافی ، روفرشی ، سفره ، احرامی ، قلم ‌زنی ، شیشه‌گری ، چرم‌سازی ، موتابی و نمدمالی تشکیل می دهند .

سرامیک و سفال :

 هنر سفالگری در استان یزد به ویژه در شهر میبد دارای طرح‌های ویژه‌ای است و از حال و هوای کویر نشأت گرفته است . در اصطلاح محلی به تولیدات سفال ”کواره“ می‌گویند .
سفال و سرامیک میبد با نقش‌های اصیل « خورشید خاتم » و « مرغ و ماهی » شهرت فراوان دارد .
« خورشید » سمبل آفتاب درخشان کویر
« مرغ » نماد گونه‌ای از گنجشکان نواحی کویری
و «ماهی» کنایه از کم آبی این سرزمین است .

کوزه‌ها و کاسه‌های ساخت استان یزد ، به ویژه ساخته‌های شهر میبد از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردارند و نمونه‌های آن در سفال‌های سایر نقاط ایران به چشم نمی‌خورد .

کاشی‌سازی:

کاشی‌سازی عبارت از به کارگیری کاشی‌های زیبا و گوناگون سنتی در معماری بناها است. این هنر در استان یزد قدمتی هفتصد ساله دارد .

هنرمندان ابتدا اشکال دلخواه کاشی را تهیه و سپس روی آن‌ها را نقاشی می‌کنند و بعد آن‌ها را لعاب داده و پخت می‌کنند .

انواع کاشی این استان عبارت اند از:
کاشی یزدی ، کاشی کمک ، کاشی شبکه ، کاشی شش گوش ، کاشی حاشیه ، کاشی اکمند ، کاشی هفت‌رنگ و کاشی جوک .

زرگری :

زرگری یکی از هنرهای دستی استان یزد است . زرگرها با طرح‌های بسیار زیبا از نقوش ساده هندسی و نمادین با تلفیق سنگ‌ها و گوهرهای قیمتی زیورهای بسیار متنوع برای زینت زنان و دختران می‌آفرینند .

این زیورآلات شامل گوشواره ، گردن بند و سینه‌ریز، دستبند ، انگشتر، ‌حلقه و النگو است.
در استان یزد سال‌ها است که راسته‌ای تحت عنوان راسته زرگرها در بازار خان ساخته شده است .

از جمله ابزار زرگری که تا پنجاه سال پیش مورد استفاده بود و در حال حاضر منسوخ شده ، می‌توان به ترازوهای مثقالی ، بوته ، کوره‌های گلی ، انبر سرکج ،‌ رجه با شیارهای کوچک و بزرگ ، حدیده با سوراخ‌های متعدد در انواع یاقوتی و الماس اشاره کرد .

در حال حاضر از وسایل بسیار مدرن استفاده می‌شود که در یک ساعت چند کیلوگرم طلا و نقره را به مفتول و تسمه تبدیل می کند .

زیلوبافی (پلاس‌بافی) :

این دست‌بافته زیبا ، خاص مناطق حاشیه کویری است . این فرش با نوع زندگی مردم منطقه تطابق دارد و بخشی از اعتقادات مذهبی ، تاریخ ، معماری ، طبیعت و گویش مردم این نواحی نیز، بر تار و پود آن نقش بسته است . زیلوبافی در شهر میبد سابقه‌ای دیرینه دارد . برخی سابقه زیلوبافی در شهر میبد را به قرن هشتم هـ . ق و دوره ی مظفریان نسبت می‌دهند . قدیمی‌ترین و در عین حال نفیس‌ترین زیلوهای میبد ، به قرن دوازدهم هـ . ق تعلق دارد و بر روی آن بیست‌وچهار سجاده طراحی شده است . در مجموع رنگ‌های آن با اندکی اختلاف ،‌ یکسان و چشمنواز است . در حاشیه این زیلو ، نام واقف و تاریخ 1188 هـ . ق نقش شده است .

سه تخته زیلو در مسجد جامع « هفتادر» در عقدا وجود دارد که در نوع خود بی نظیر است . دوتخته آن بافته « حاجی باقر میبدی » در سال‌های 1070 و 1083 هـ . ق است و زیلوی فرسود دیگر، مربوط به سال 1023 هـ .ق است .

از دیگر زیلوهای تاریخی میبد می توان به زیلوی آویخته مسجد امیرچقماق ( مربوط به سال 1279 هـ . ق) و زیلوهای کهنه مسجد رکن‌آباد میبد اشاره کرد .

قالی بافی

صنعت فرش‌های دست‌بافت، اصلی‌ترین صنعت دستی مردم یزد است. یزد سالانه حدود پنج متر مربع به ازای هر بافنده تولید فرش دارد. حدود ۵۰ درصد از تولیدات فرش دست‌بافت استان یزد در بازارهای خارج از ایران به فروش می‌رسند.

این فرش‌ها با نقشه‌های اصیل فرش یزد بافته می‌شوند. نقوش اصیل و معروف یزدی عبارتند از: گل و ماهی، هراتی، کرمانی و سردار جنگل.

ترمه

ترمه پارچه زیبایی است که مصارف مختلفی در تولید دیگر صنایع دستی استان یزد دارد. تارهای این پارچه از ابریشم طبیعی می‌باشد و پودش ترکیبی از نخ، ابریشم، پشم و کرک الوان است.

ترمه در گذشته با انگشتان دست بافته می‌شده و از همین رو به انگشت باف نیز معروف بوده است. تولید ترمه هم اکنون به صورت نیمه دستی می‌باشد.

ترمه انواع گوناگونی دارد که عبارتند از: شال یزدی، شال امیری، شال رضایی، شال چارقدی، شال محرمات، شال بندی، شال اتابکی، شال راه راه و شال کشمیری.

نقوش استفاده شده در این پارچه بته جقه، گل شاه عباسی و شاخ گوزنی است.

صنعت ترمه در ایران حدود ۵۰۰ سال قدمت دارد. زرتشتیان نخستین کسانی هستند که از ترمه برای لباس مخصوص مجالس شادی استفاده می‌کردند.

چادرشب

در شهر یزد، اردکان و زارچ دست‌بافته‌هایی تولید می‌شوند که چادرشب نام دارند. چادر شب پارچه‌ای رنگارنگ است که طرح‌هایی چهارخانه دارد. جنس این پارچه از پنبه و یا ابریشم است و در دو نوع بافته می‌شود. یک نوع آن نازک است و معروف به چادرشب رختخواب پیچ است و نوع دیگرش که ضخیم‌تر می‌باشد، چادرشب صحرایی نام دارد. چادرشب صحرایی بیشتر جهت حمل محصولات کشاورزی استفاده می‌شود و طرح راه راه دارد. چادرشب‌ها بیشتر در ابعاد ۹۰ در ۹۰ تولید می‌شوند. در برخی موارد به عنوان سفره نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

زری بافی

زری بافی که قدمتش به دوران هخامنشی باز می‌گردد، به بافت پارچه‌هایی گفته می‌شود که بسیار ظریف و گران‌بها هستند. تار این پارچه از جنس ابریشم خالص است و پودهایش ابریشم رنگی و نخ گلابتون می‌باشد.

در گذشته از این پارچه‌ها برای تزئین کاخ سلاطین استفاده می‌شده و جزء نفیس‌ترین منسوجات ایرانی بوده است. حدود ۲۰۰۰ سال پیش تولیدات ابریشمی ایران در بین مردم آسیا و اروپا شهرت چشمگیری داشته و بهترین پارچه‌های زری در دنیا، به دست هنرمندان ایرانی بافته می‌شده است.

شمدبافی

شمد نوعی پارچه نازک است که بیشتر در تابستان به عنوان رو انداز استفاده می‌شود. این پارچه اغلب در رنگ‌های روشن و طرح‌های ساده چهارخانه یا راه راه است. جنس آن از نخ پنبه و یا ابریشم مصنوعی است.

گیوه بافی شهر یزد

گیوه بافی هنر زنان روستایی استان یزد است. گیوه نوعی پاپوش تابستانی است که دوام زیادی دارد و می‌توان با آن راهپیمایی‌های طولانی انجام داد. جنس گیوه‌ها از نخ پنبه‌ای است و پس از بافت به قسمتی به نام تخت دوخته می‌شوند.

کندن نقوش مختلف بر روی اشیا فلزی مانند مس، طلا، نقره و برنج را قلم زنی می‌گویند. نقوش انتخاب شده به وسیله قلم و با ضربه چکش بر روی اشیا فلزی حک می‌شود. قلم زنی عمری چندین هزار ساله دارد و از دوران هخامنشیان ظروفی که بر روی آن‌ها قلم‌زنی انجام شده به دست آمده است. در بازارهای یزد ظروف قلم زنی شده با طرح‌ها و در اندازه‌های مختلف وجود دارد که برای مسافران از جذابیت بالایی برخوردار است.

نمد مالی

نمد تنها زیراندازی است که بافته نمی‌شود! ابزار نمدمالی آب داغ، پشم یا کرک و زور بازو است. از اسمش پیداست که نمدهای موجود در بازار بر اثر مالیدن شکل و انسجام گرفته‌اند. نمد یکی از گرم‌ترین پوشاک و زیراندازها است و متأسفانه این روزها در حال فراموش شدن می‌باشد.

سوغات شهر یزد

شهر یزد مانند اسم شیرینش پر است از انواع شیرینی های مختلف.مردم این شهر به انواع شیرینی علاقه زیادی دارند و با توجه به اقلیم خاص این شهر سوغات این شهر پر است از شیرینی.

حلوا ارده اردکان

کمتر کسی است که از مرکز جغرافیایی ایران گذر کرده باشد و از سوغات شیرین یزدی نچشیده باشد.

حلوا ارده غذایی بسیار مقوی است که بیشتر در وعده‌ی صبحانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی حلوا ارده عبارت‌اند از کنجد، ارده، شکر، گلوکزمایع، شیرین‌کننده‌های مجاز خوراکی، اسید سیتریک، پودر سفیده‌ی تخم‌مرغ و آب چوبک، ارده، کنجد بدون پوست، بوداده و آسیاب شده‌ای است که روغن‌گیری نشده باشد.

حلوا ارده‌ای که در استان یزد به خصوص در شهرستان اردکان تولید می‌شود به دلیل اینکه فاقد هر گونه افزودنی شیمیایی است و هنوز به روش سنتی و تا حدودی دستی تولید می‌شود، طعم و مزه‌ای طبیعی دارد و نسبت به حلوا ارده‌ای که به روش صنعتی تولید می‌شود طرفداران بیشتری دارد.

کیک یزدی

کیک یزدی یکی از شیرینی‌های اصیل یزدی است که در این استان معمولا برای پذیرایی در مراسم مذهبی از آن استفاده می‌شود. مواد لازم برای تهیه‌ی این کیک لذیذ تخم‌مرغ، شکر، روغن جامد یا کره، آرد سفید، نمک میوه، جوش شیرین، بیکینگ پودر، ماست یا شیر، هل و در صورت دلخواه مقداری کشمش و خلال پسته است.

قطاب یزدی

یکی از معروف‌ترین و لذیذترین شیرینی‌های سنتی یزد، قطاب است. قطاب یزدی از دو بخش تشکیل شده یکی لایه‌ی خارجی و دیگری مغز داخلی. لایه‌ی خارجی این شیرینی نوعی نان شیرین سرخ شده در روغن است که خمیر آن از ترکیب آرد گندم، شیر یا ماست و زرده‌ی تخم‌مرغ تهیه شده و در روغن سرخ می‌شود و در نهایت در پودر قند غلطانده می‌شود. مغز داخلی این شیرینی ترکیبی از پودر بادام، پودر قند و هل است.

این شیرینی به دلیل وجود هل و پودر بادام ارزش غذایی بالایی دارد و طعم بی‌نظیر آن، قطاب را از سایر شیرینی‌های سنتی ایران متمایز می‌کند.

باقلوا شهر یزد

باقلوا یکی از شیرینی‌های پرطرفداری است که به اشکال گوناگون در کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه، کشورهای آسیای میانه و قفقاز، برخی کشورهای عربی، یونان، قبرس و برخی مناطق روسیه تهیه می‌شود. مراکز عمده‌ی تولید این شیرینی در ایران شهرهای قزوین، تبریز و یزد هستند.

باقلوای یزد به شکل‌های گوناگون چون لوزی، مربع و لوله‌ای و با طعم‌های متفاوتی از جمله پسته‌ای، بادامی و نارگیلی تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی از گلاب، شکر، هل، آرد، بیکینگ پودر، زرده‌ی تخم‌مرغ، خاک قند، شیر و روغن استفاده می‌کنند.

پشمک یزدی

شیرینی محبوب پشمک یکی دیگر از شیرینی‌های اصیل یزدی است که طرفداران زیادی به خصوص در میان بچه‌ها دارد. پشمک در واقع نوعی شیرینی حجیم است که از شکر تهیه می‌شود. گاهی به شکر مورد استفاده در فرآیند تولید پشمک، مواد دیگری مانند اسانس‌های میوه‌ها، قهوه، کاکائو و زعفران اضافه می‌کنند.

نقل شهر یزد

از دیگر سوغاتی‌های شیرین یزد، انواع «نقل» است. نقل در طول تاریخ از عملیات دراژه‌زنی انواع خشکبار با روکش شکر تولید می‌شده است که این کار حدود ۲۵ سال پیش به کمک دستگاه‌های دراژه‌زنی از حالت دستی خارج شد. نقل امروزی در واقع محصول ماشینی همان نقلی است که سال‌ها پیش با زحمت فراوانی به صورت سنتی تهیه می‌شد. امروزه نقل با طعم‌های متنوع (بهارنارنج، یاس، زعفران و…) و با مغز انواع خشکبار مانند گردو، بادام درختی وبادام زمینی تولید می‌شود.

استان‌های مختلف ایران انواع نقل خاص خود را عرضه می‌کنند اما نقل یزد عطر و طعم متفاوتی دارد. ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی نقل  شامل شکر، آب، بیدمشک، مغز گردو (یا هر نوع مغز دیگر)، وانیل و… است.

نقل را می‌توان با طعم و مغزهای متفاوتی تولید کرد که در این میان نقل گردویی محبوبیت و هم شهرت بیشتری دارد.

شیرینی حاج بادومی یا حاجی بادام

این شیرینی یکی از شیرینی‌های سنتی ایران است که در استان‌های مختلف ایران به ویژه در یزد تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی از موادی چون  مغز بادام، پودر قند، روغن جامد آب ‌کرده، آرد، پودر هل سبز و پودر پسته استفاده می‌کنند.

نان برنجی

نان برنجی یکی دیگر از شیرینی‌های سنتی ایرانی است که علاوه بر یزد در شهرهای مختلفی از جمله کرمانشاه و قزوین نیز تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی که بین گردشگران کاملا شناخته شده است، از آرد برنج، آرد گندم، پودر شکر، روغن جامد، تخم‌مرغ، گلاب و هل استفاده می‌کنند. نان برنجی انواع گوناگونی از جمله نان برنجی ساده و نان برنجی زعفرانی دارد.

نان پنجره‌ای

نان پنجره‌ای یا شیرینی پنجره‌ای یا خاتون پنجره یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های ایرانی است. مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن آرد سفید گندم، تخم‌مرغ، پودر نشاسته، گلاب و روغن است که با خاک قند تزئین می‌شود. در گذشته بسیاری از زنان این شیرینی را خودشان در منزل تهیه می‌کردند.

_{سوهان خانی}

سوهان خانی از مشهورترین سوهان‌هایی است که در یزد تهیه می‌شود. ترکیبات سوهان یزد آرد جوانه گندم، آردسفید، زرده تخم مرغ شکر، مغز پسته، روغن حیوانی، هل و دارچین است.

سوهان آردی نیز از موادی چون آرد، شکر، هل، زعفران، روغن و گلاب تهیه می‌شود.

انواع لوز شهر یزد

لوز یکی از شیرینی‌های سنتی ایران است که در شهرها و استان‌های مختلف با مواد متفاوتی تهیه می‌شود. یزد نیز یکی از شهرهایی است که انواع لوز را به عنوان سوغات عرضه می‌کند. از میان مشهورترین و محبوب‌ترین لوزهای یزدی، لوز بیدمشک، لوز بادامی و لوز نارگیل را می‌توان نام برد.

لوز بادام (بیدمشک)

در تهیه‌ی این لوز از پودر بادام، شکر، سفیده‌ی تخم‌مرغ، عرق بیدمشک و پودر پسته برای تزیین استفاده می‌شود. این لوز به دلیل وجود عرق بیدمشک در ترکیباتش بسیار معطر است.

لوز نارگیل

اصلی‌ترین ماده‌ی به کار رفته در این نوع شیرینی پودر نارگیل است است. تهیه‌ی این شیرینی در منزل هم بسیار ساده است و نیازی به فر ندارد. طرز تهیه‌ی این شیرینی درست مثل لوز بادام است با این تفاوت که به جای بادام، پودر نارگیل جایگزین می‌شود. لوز پسته نیز با افزودن پودر پسته به جای پودر بادام به همین شیوه تهیه می‌شود.

غذاهای سنتی یزد

استان یزد زمستان های سرد و مرطوب و تابستان های گرم و خشک دارد و اهالی آن از سبک غذایی مطابق با این آب و هوا پیروی می کنند. با شروع هر فصل جدید رژیم غذایی مردم دستخوش تغییراتی می شود تا با شرایط آب و هوایی وفق پیدا کند. استان کویری یزد تنوع غذایی فوق العاده ای دارد و این همه رنگ و طعم امتحان غذاهای این شهر را به تجربه ای خوشایند تبدیل کرده است.

غذاهای محلی یزد بیشتر به‌شکل آش پخت می‌شوند مانند آش شولی، آش گندم، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش سمبوسک، آش عدس، آش کدو، آش آلو، آش آبغوره، آش انار، و آش سبزی. اما به‌جز آش از دیگر غذاهای سنتی این شهر می‌توان به غذاهایی مانند قیمه‌ی‌نخود‌، کوفته برنجی، کوفته کباب، کوفته نخودچی، کوفته هویج، قلیه‌ی کدو، قلبه کدو تنبل، قلیه سیب‌زمینی و خورشت به‌ آلو اشاره کرد.

قیمه نخود یا قیمه یزدی

از جمله خورشت‌های سنتی یزد قیمه نخود یزدی است که هر گردشگری حتما باید آن را امتحان کند. این غذای لذیذ از نخود (به‌جای لپه)، گوشت قرمز، پیاز خرد شده، لیمو، ادویه (زردچوبه، فلفل، نمک و دارچین)، سیب‌زمینی، هل و گاهی رب گوجه فرنگی تهیه می‌شود. تقریبا شبیه به قیمه معمولی است.

آبگوشت گوجه بادمجان یا تماته بادمجان

این غذای خوشمزه از ماهیچه گوسفندی، بادمجان، لپه، غوره، رب گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، و ادویه (زردچوبه و فلفل) تهیه می‌شود. در آخر نیِ نعنا خشک به‌اضافه می‌کنند.

کوفته لپه

این کوفته یزدی تقریبا شبیه به کوفته تبریزی است. مواد تشکیل‌دهنده این غذا گوشت چرخ‌کرده، تخم‌مرغ خام و پخته، سبزی معطر، زرشک، کشمش، پیاز سرخ‌شده، رب گوجه فرنگی نمک و ادویه است. این غذای لذیذ همراه با نان، سبزی‌خوردن، ماست و انواع ترشی میل می‌شود.

کوفته کباب شهر یزد

کوفته کباب نوعی کوفته است که سرخ شده و در سس سرکه و شیره (ملس) طبخ می‌شود.

کوفته هویج شهریزد

کوفته هویج یکی از کوفته‌های خوشمزه یزدی است که از هویج، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، آرد، رب گوجه فرنگی یا انار، و سبزیجات معطر تهیه می‌شود.

کوفته برنجی

یکی دیگر از کوفته‌های خوشمزه یزدی کوفته برنجی است که از برنج، گوشت چرخ‌کرده گاو یا گوسفند، آرد نخودچی، تخم‌مرغ، جعفری، پیازچه، شوید، رازیانه، نعنا، ترخون، لپه، رب گوجه فرنگی، گردو و زرشک تهیه می‌شود.

کوفته نخودچی

کوفته نخودچی یا کوفته یزدی از گوشت چرخ‌کرده گوسفند، تخم‌مرغ، پیاز، آرد نخودچی، سبزیجات معطری چون جعفری و شاه‌تره تشکیل می‌شود. در قدیم به‌جای آرد نخودچی از لپه یا نخود استفاده می‌کردند بدین صورت که حبوبات را از قبل خیس کرده سپس می‌کوبیدند و برای تهیه کوفته استفاده می‌کردند.

آش شولی

این آش یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین آش‌های یزد است که طبخی نسبتا آسان و طعمی لذیذ دارد. برای تهیه این آش از سبزی‌های چون اسفناج، شوید، تره، شنبلیله، جعفری، چغندر، پیاز، نعنا، عذ=دس، روغن، نمک و ادویه (زردچوبه) استفاده می‌شود. چاشنی این غذا سرکه بوده که گاهی به‌جای آن از رب انار نیز استفاده می‌کنند.

خورشت به آلو شهر یزد

یکی دیگر از غذاهای سنتی و بی‌نظیر یزد خورشت به‌آلو است که این غذا را به افرادی که طعم ملس را می‌پسندند پیشنهاد می‌کنیم. مواد تشکیل‌دهنده این خورشت لذیذ آلو، لپه، پیاز، روغن، مغز ران گوسفند یا گوساله، زردچوبه، زعفران، به، شکر، آب لیموترش، فلفل سیاه و زنجبیل است. در این غذا از رب گوجه فرنگی استفاده نمی‌شود و رنگ آن در نتیجه پخت آرام به، به رنگ گل‌بهی درمی‌آید.

قلیه کدو تنبل

این غذای خوش‌رنگ، خوش‌عطر، پر‌خاصیت و زیبا از کدو تنبل (کدو حلوایی)، لوبیا قرمز، ماش، برنج، پیاز، دارچین و فلفل سیاه تهیه می‌شود. قلیه کدو، غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان و در واقع نوعی خوراکی ضد سرطان به شمار می‌آید که معمولا در فصل پاییز طبخ می‌شود.

قلیه سیب‌زمینی

قلیه سیب‌زمینی که این روزها کمتر تهیه می‌شود از سیب‌زمینی، لوبیاچیتی یا لوبیاقرمز، ماش، پیاز، برنج، ادویه (دارچین و زردچوبه و فلفل سیاه) تهیه می‌شود.

آش انار

این غذا که بیشتر در شهرستان «مهریز» طبخ می‌شود یکی از قدیمی‌ترین غذاها است. برای تهیه این غذا از انار، عدس، لپه، سبزی، برنج و مقداری گوشت استفاده می‌شود. با توجه به مواد تشکیل‌دهنده، این آش خواص درمانی فراوانی دارد.

آش کدو شهر یزد

آش کدو یکی از غذاهای سنتی شهرستان «تفت» در استان یزد به شمار می‌رود که علاوه بر طعم عالی درای خواص فراوانی است. آش کدو برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند یا سعی در جلوگیری از این بیماری دارند بسیار مفید است. مردمان خوش‌سلیقه یزدی برای تهیه این غذا از ماش، نخود، لوبیا، عدس، کدو، پیاز، روغن، فلفل، نمک، شوید، آرد و ادویه استفاده می‌کنند.

تاس‌کباب یزدی

اگر اهل تاس‌کباب و غذاهایی از این دست هستید حتما تاس کباب یزدی را امتحان کنید. این غذا که  در میان یزدی‌ها بسیار پرطرفدار است از گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی، پیاز، روغن، رب، و دارچین می‌شود. برخی در طبخ آن از هویج نیز استفاده می‌کنند.

آش آبغوره

آش آبغوره همان طور که از نامش پیدا است از غوره تهیه می‌شود که از میان خواص آن می‌توان به از بین بردن عطش، کاهش قند خون و کاهش کلسترول اشاره کرد. برای تهیه این آش از غوره، آبغوره، سبزی آش، بلغور گندم، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، برنج، آب مرغ، (در صورت تمایل به‌جای آب مرغ از آب گوشت استفاده می‌شود)، نعای خشک، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌شود.

رستورانهای معروف شهر یزد

 رستوران ترمه و ترنج شهر یزد

رستوران ترمه و ترنج یزد یکی از رستوران های خیلی خوب یزد است که برای خوردن یک چلو کباب خوب و عالی می‌توانید آن را امتحان کنید.

 کافه رستوران فوکا

کافه و رستوران سنتی فوکا در یزد، دارای دو منوی فارسی و انگلیسی است که انواع غذاهای ایرانی و فرنگی، نوشیدنی های گرم و سرد، کیک و دسرهای خوشمزه را شامل می‌شود؛ این کافه و رستوران توانسته با خلق طعم‌های بی نظیر و دکوراسیونی خاص و شیک، تجربه‌ای عالی و به یادماندنی برای همه‌ی مشتریان خود رقم بزند.

 رستوران مارکوپولو

رستوران مارکوپولوی یزد، متعلق به هتل شرق است و منظره ای دارد که نظیر آن را در هیچ کجای یزد پیدا نمی کنید. مسافران و گردشگران، کباب و نان تازه‌ی این رستوران را در اولویت انتخاب خود قرار می دهند. علاوه بر آن، سوپ عدس یزدی گزینه‌ی بی نظیری برای انتخاب غذای یزدی است. اما باید توجه داشته باشید که این غذا فقط در روزهای خاصی طبخ می‌شود.

 رستوران سزار یزد

خوردن غذای ایتالیایی در شهر یزد، در”رستوران سزار” بسیار لذت بخش است، چون اینجا علاوه بر غذاهای ایتالیایی، غذاهای ایرانی‌ هم سرو می‌شود و به همین دلیل، جوابگوی هرنوع سلیقه‌ای هم هست و حتی شما می‌توانید بعد از صرف غذا، از دسرها و نوشیدنی‌هایی که در منوی کافه‌ی همین رستوران هست، استفاده کرده و از کیفیت بالای آن لذت ببرید.

تالار یزد، رستوران حاجی آشپز شهر یزد

“حاجی آشپز” نام دیگر تالار یزد است که به آقای قهوه‌چی هم معروف است. اینجا از رستوران های قدیمی و بسیار معروف شهر یزد محسوب می‌شود و با سالن‌های مجزایی که دارد، برای برگزاری جشن و مراسم هم مناسب است. پیشنهاد ما این است که باقالی پلو با ماهیچه‌ی این رستوران را حتما امتحان کنید که واقعا بی‌نظیر

کافه خانه دوست یزد

اقامتگاه بوم گردی خانه دوست در بافت تاریخی محله فهادان یزد قرار دارد. این اقامتگاه، ظرفیت پذیرش مهمان جهت خوابیدن و استراحت را ندارد و فقظ یک مکان جهت پذیرایی و خوردن غذا است.

 رستوران هتل جاده ابریشم

رستوران جاده ابریشم یزد در قدیمی‌ترین منطقه‌ی مسکونی شهر یزد که به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، واقع شده است. اینجا در فاصله ۱۰۰ متری مسجد جامع با مناره های پر زرق و برق خود قرار گرفته و اگر به پشت بام این هتل بروید، با چشم‌انداز خانه‌های خشتی و برج‌های بادگیر شگفت زده خواهید شد.

رستوران مشیر الممالک

هتل باغ و رستوران مشیرالممالک یزد، اولین هتل باغ ایرانی با معماری و تجهیزات سنتی و یکی از نامی‌ترین هتل های یزد است که رستورانی زیبا با غذاهای لذیذ و متنوع در محیطی آرام و دلنشین دارد. شما می‌توانید در رستوران باغ یا رستوران نقاشی این هتل، خوشمزه‌ترین غذاها را نوش جان کنید.

 رستوران سنتی خوان دوحد یزد

رستوران سنتی خوان دوحد یزد، از رستوران‌های قدیمی یزد است که فضا و دکوری سنتی و راحت دارد. کیفیت غذاهای این رستوران هم بسیار خوب است. ضمن اینکه غیر از غذاهای ایرانی، غذاهای فست فودی هم دارد. یادتان باشد که حتما آش شولی اینجا را به عنوان پیش غذا سفارش بدهید و امتحانش کنید، چون آش مخصوص یزدی‌هاست و بسیار خوشمزه است.

کافه رستوران بام یزد شهر یزد

کافه رستوران بام یزد، رستورانی سنتی با غذاهایی سنتی است. نشستن در این کافه رستوران شب‌ها بیشتر از هر زمان دیگری لذت‌بخش است. چراکه اگر کنار پنجره بنشینید، می‌توانید نمای زیبایی از بادگیرها و شب چراغانی شده‌ی یزد را ببینید و البته، از غذای بی‌نظیر این کافه رستوران هم لذت ببرید.

شهر یزد شهریست با شکوه بی نظیر کویر با آن خانه های سنتی زیبا و با آن بادگیرهایی و چراغانی ستاره های آسمانش که زیبایی شهر را دو چندان میکند و مردمی دارد با گرمی آفتابش و لهجه ای به شیرینی تمام سوغاتش.

سفر به شهر یزد میتواند روح آدمی را تازه کند و گرمایی لذت بخش را در زندگی بدمد.

امیدواریم این مقاله بتواند برای شما مفید باشد.